Delfia Batavorum logo

‘De lotgevallen van Delftse beeldenstormers’

De Beeldenstorm (1566) en Alva’s Raad van Beroerten in Delft

Lezing door Sander Wassing - donderdag 10 maart 2016


Beeldenstormers aan het werk (F. De Witt-Huberts, Het beleg van Haarlem. Haarlems heldenstrijd in beeld en woord 1572, Haarlem 1944)​

In de zomer van 1566 raakten de gemoederen in de Nederlanden oververhit. Een explosieve mix van religieuze, sociale en economische spanningen kwam op vele plaatsen tot een uitbarsting. De Beeldenstorm greep razendsnel om zich heen en het Spaanse bewind in Brussel wankelde op haar grondvesten. Een antwoord van landsheer Filips II kon niet uitblijven: hij stuurde zijn belangrijkste generaal, de hertog van Alva, met een leger om orde op zaken te stellen. Eenmaal aangekomen in Brussel stelde Alva een speciale rechtbank samen om de beeldenstormers op te sporen en te bestraffen: de Raad van Beroerten. 

Ook in Delft liepen de spanningen hoog op gedurende de zomer van 1566: al in juni deed Aelbrecht van den Houff, een afvallige pastoor uit Scheveningen, tot tweemaal toe een poging om in Delft te preken. Op 25 en 26 augustus 1566 was het raak in de stad. De interieurs van zowel de Oude als de Nieuwe Kerk moesten het ontgelden. Ook de Delftse kloosters werden niet overgeslagen door de beeldenstormers. In de overgeleverde archiefstukken lezen we bijvoorbeeld hoe Hendrick in de Prins de deur van het minderbroederklooster verwoestte en hoe de zussen Aeltje en Anna Pieters vernielingen aanrichtten in het klooster en zich schuldig maakten aan roof.  

Toen de hertog van Alva in de Nederlanden arriveerde, werd zijn harde hand dan ook gevoeld in Delft: ongeveer 80 personen werden gestraft door Alva’s ‘Bloedraad’. Hoe ging de Raad van Beroerten te werk? Wat hadden de veroordeelde burgers uit Delft op hun geweten en hoe is het deze personen vergaan? Tijdens de lezing wordt uitgebreid stilgestaan bij deze en andere vragen.


​Sander Wassing (1987)
  • Datum: donderdag 10 maart 2016.
  • Spreker: Sander Wassing.
  • Plaats: De VAK, Westvest 9, 2611AX Delft.
  • Aanvang 20:00 uur.
  • Toegang is gratis voor leden van Delfia Batavorum, voor niet-leden € 5,-.
    Aanmelding is niet nodig.

Sander Wassing besloot vijf jaar geleden de studierichting te volgen waar zijn hart naar uitgaat: geschiedenis aan de Universiteit Leiden. Zijn scriptie schreef hij over Alva’s Raad van Beroerten. Sinds augustus 2013 is hij afgestudeerd en sindsdien is hij werkzaam als freelance historicus. Hij organiseert lezingen, schrijft artikelen en verricht archiefonderzoek.