Home huizenonderzoek Huizen 2018-2022

Huizen 2018-2022

2022:

Vlamingstraat 40 - Het andere buurhuis van ‘het straatje’ van Vermeer
door Corrie den Hengst

Vlamingstraat 40 is de laatste bijdrage van de onlangs overleden Corrie den Hengst aan deze website. Het weinig opvallende 19e-eeuwse grachtenhuis is tegenwoordig een trekpleister voor toeristen, sinds het Rijksmuseum het poortje ernaast officieel heeft aangewezen als de meest waarschijnlijke plek van het “Straatje” van Vermeer. Op deze plek stond toen een heel ander huis van Josijntje Jans, de weduwe van een servetwerker, dat overigens op het schilderij ook niet te zien is. Lees hier meer....

Lange Geer 24-28 - De Metalen Pot
door Kees van der Wiel

Het huis met de luifel aan de Lange Geer 28 is in 1935 na veel gedoe gerestaureerd en nog mooier gemaakt dan het was. Eeuwenlang had het pand een dubbelganger met een nog mooiere en hogere gevel van het huis ernaast op nummer 24/26. De twee panden hebben samen een bewogen geschiedenis. Ooit waren ze samen een brouwerij, vervolgens kantoor en pakhuis van de West-Indische Compagnie en daarna de succesvolle plateelbakkerij “de Metaale Pot". In de 19e eeuw zat er ruim honderd jaar een blokmakerij die scheepsbenodigdheden vervaardigde. Pas kort voor de restauratie zijn de twee huizen voorgoed van elkaar gescheiden. Lees hier meer....

Vlamingstraat 36 - Ooit een slagerspaleis vol schilderijen
door Corrie den Hengst

Begin 18e eeuw woonde in Vlamingstraat 36 een rijke slager met een grote collectie schilderijen uit de Gouden Eeuw en een slechte relatie met zijn eerste vrouw. Achter het huis was een stal en wagenhuis waarin een notaris en meerdere generaties vleeshouwers koeien hadden staan. Rond 1900 werd het een timmerwerkplaats en ging het huis in de verhuur. Lees hier meer.....

Achterom 3 - St Joris of de (Vergulde) Cabel
door Kees van der Wiel

Achter deze weinig opvallende gevel op de kop van het Achterom, gaat een van de oudste huizen van Delft schuil dat deels nog dateert van voor de grote stadsbrand van 1536. Vlak naast de voormalige Rotterdamsepoort was het eeuwenlang een ankerplaats voor beurtschippers en zeilmakers. Lees hier meer.....

Oude Langendijk 18 - Vanouds genaamd De Vijf Ringen
door Wim van Veen

Achter de gevels van de huidige snoepwinkel op de Oude Langendijk zat ooit 130 jaar lang de manufacturenhandel Jenje. In een eerder verleden woonden in de Vijf Ringen geen sporthelden, maar wel een chirurgijn die met harnas en geweer de Beeldenstorm te lijf ging, een stuurman van de VOC die bij thuiskomst uit Indië een baby aantrof en zag dat zijn vrouw daarbij in het kraambed was overleden, en een stadsbeiaardier wiens vrouw het niet langer bij hem kon uithouden. Lees hier meer.....

Markt 30 - Swaert en Vergulde Sabel
door Kees van der Wiel

Tot vijftig jaar geleden zat in deze souvenirwinkel 130 jaar lang een herenmodezaak van de familie Giessen. Achter de gevel gaat een bijzonder monument schuil met een oud souterrain in de kelder en een opkamer met een fraai beschilderd plafond met engeltjes uit de 17e eeuw. Ook de winkelpui is cultureel erfgoed: ze is in 1934 vervaardigd door de design-meubelfabriek Gispen. Het huis is in 1643 grotendeels nieuw gebouwd onder de naam “’t Swaert” door belastingpachter Samuel Outshoorn op de onderverdieping van een ouder huis op deze plek dat de “Vergulde Sabel” heette, en in de 16e eeuw de “(Gulden) Pauw”. Lees hier meer.....

Hippolytusbuurt 8 - Ooit brouwerij De Candelaer en winkel van Sinkel
door Kees van der Wiel

Dit grachtenpand is inmiddels al een eeuw lang een horecazaak. Als Rijksmonument staat het te boek als ‘zwaar gerestaureerd’. Dat slaat op de compleet nieuwe gevel uit 1948, inclusief namaak 17e-eeuwse luifel. Achter die gevel is het huis echter van constructie nog geheel zoals het kort na de grote stadsbrand van 1536 is herbouwd. Aan de creatief getimmerde zolderkap valt de schaarste aan bouwmateriaal uit die tijd nog af te lezen. In de 17e eeuw hing het bomvol mooie schilderijen. Lees hier meer....

2021:

Hippolytusbuurt 19 - Vanouds de handschoen
door Elly Peeters

Achter de imposante dubbele gevel uit 1790 van Hippolytusbuurt 17 & 19 zitten twee oudere huizen verborgen. In het rechter woonde ooit een jonkvrouw die nog een appeltje te schillen had met Frederik Hendrik; een belastingpachter die een aanslag op zijn leven wist te verijdelen en in beide een notaris, die een financiële chaos achterliet. Verder dreef de broer van bestseller-auteur Nicolaas Beets, er een gerenommeerde boekhandel. In de oorlog zorgde een nazi-clubhuis er voor de nodige ophef voor de deur. Lees hier meer....

Vlamingstraat 42 - Het straatje van Vermeer met de ‘penspoort’
Corrie den Hengst, in samenwerking met Els Kemper

Vlamingstraat 42, een groot en nogal deftig uitziend huis dat omstreeks 1875 werd gebouwd, lijkt in niets op zijn beroemde voorganger, het pand met steeg ernaast dat bekend werd als “het straatje van Vermeer”. De kunsthistoricus Frans Grijzenhout wist het een paar jaar geleden zeker: dit was de plek van het ietwat bouwvallig uitziende woonhuis, dat Johannes Vermeer schilderde zonder ergens op het schilderij te noteren waar het stond. Maar een aanwijzing was er wel: voor Vermeer was het bekend terrein, want zijn tante Ariaentje woonde er. Misschien was zij degene die op het schilderij in de deuropening zit met een herstelwerkje onder handen. Op de stoep spelen kinderen.
In het huis van nu wonen ook weer kinderen, die op straat spelen. Voor de passerende toeristen is dat niet genoeg. Die kijken altijd een beetje teleurgesteld, als ze op deze plek niets meer van het schilderij herkennen. Lees hier meer....

Choorstraat 45 - Voormalige joodse slagerij
Kees van der Wiel

Achter de oude trapgevel met natuurstenen banden en geblokte ontlastingsbogen van Choorstraat 45 zat voor de Tweede Wereldoorlog enige generaties lang een joodse slagerij. De betreffende familie is vrijwel geheel in Auschwitz en Sobibor om het leven gebracht. Boven het poortje naast het huis zit een gevelsteen met het jaartal 1639. Het is echter zeer de vraag of dit het echte bouwjaar aangeeft. Het huis is al sinds halverwege de 18e eeuw in gebruik als winkelpand. Lees hier het hele verhaal....

De verdwenen Paradijspoort
door Kees van der Wiel

De Paradijspoort is nu een deel van de Delftse koopgoot In de Veste. De naam komt van een oud smal slopje dat ooit op ongeveer dezelfde plaats tussen de Pieterstraat en de Gasthuislaan heeft gelegen in de dichtbewoonde armenbuurt die een halve eeuw geleden is ‘gesaneerd’ (c.q. gesloopt) voor het huidige winkelcentrum. Het steegje is in zijn geschiedenis meerdere malen uit zijn eigen as verrezen. Echt paradijselijk was het wonen er niet. Een twaalf jaar oud verhaal grondig vernieuwd. Lees hier het hele verhaal....

Rietveld 83-89 - Voormalig hofje Kris-Kras, kerkgebouw en kruidentuin
door Kees van der Wiel

Rietveld 83-89 is vlak voor de oorlog gebouwd en ziet er niet bijzonder uit, maar de plek waar het staat heeft wel een bijzondere geschiedenis. Ooit stond hier het kerkgebouw van het curieuze kerkgenootschap Christo Sacrum, dat in 1838 werd verbouwd tot complex pauperwoningen met de bijnaam Kris-Kras. Een eeuw later werd het gesloopt om plaats te maken voor een bedrijfgebouw van de Delftsche Melkcentrale. Twee eeuwen voor de kerk hier verrees, was het de kruidentuin waar apotheker Dirck Cluyt bijen bestudeerde en inspiratie opdeed voor zijn Hortus Botanicus in Leiden. Lees hier het hele verhaal....

Oosteinde 167 - De Swarte Pot
door George Buzing en Kees van der Wiel

Het huis met tuitgeveltje op de hoek van het Oosteinde en de noordzijde van de Molslaan heet al eeuwen ‘De Swarte Pot’. Het dateert in oorsprong nog van voor de grote stadsbrand in 1536. Ooit was het veel groter, maar in 1614 werd het gevierendeeld. De naam verwijst vermoedelijk niet naar een pottenbakkerij, maar eerder naar een koperslagerij, want in de oudste vermeldingen heet het ook wel “De Cooperen Pot”. In vroeger tijden was het heel lang een slijterij en daarvoor een kroeg, maar ook een kaaswinkel, schoenmakerswerkplaats en een bakkerij. Lees hier het hele verhaal....

Choorstraat 44/46 - Voorheen De Adelaar en De Ketel
door Kees van der Wiel

Nu lijkt het een obscure lampenwinkel, waar je geen lamp kunt kopen, voorheen was het meer dan een eeuw een kledingzaak van joodse winkeliers, die ooit begon als schamele uitdragerij in de Cellebroerstraat. In 1898 konden de uitbaters zich hier op de hoek de bouw van een nieuw winkelpand veroorloven, waarna de zaak zich uitbreidde naar twee belendende panden. Tot in de oorlog het noodlot toesloeg. Het pas getrouwde winkelierspaar werd in Auschwitz om het leven gebracht. Overlevende familieleden begonnen na de oorlog een doorstart, maar ook toen bleek het lot hun niet gunstig gezind. Lees hier het hele verhaal....

Koornmarkt 69, 't Gulden of Springende Paert
door Kees van der Wiel

Het ruim tien jaar oude verhaal over Koornmarkt 69 is vrij ingrijpend herzien en uitgebreid. Het voormalig RIAGG-bureau blijkt onder meer de drukkerij te zijn geweest van de Delftsche Courant en een eeuw later van de verzetsbladen Trouw en Veritas. Ook was het het woonhuis van een der eerste vrouwenactivistes in Delft en van een opvliegende schoolmeester die talloze leerboeken op zijn naam heeft. Lees hier het hele verhaal.....

Oude Delft 62 - “HUIZE OD62”
door Magda Meijsing

Oude Delft 62 is begin 17e eeuw gebouwd op het achtererf van de opgeheven brouwerij de Handboog. Het was in de loop der eeuwen onder andere het huis van een rijke koopmansweduwe, diverse steenhouwers en schilders, een ambitieuze meubelmaker die de gevel in 1861 liet vernieuwen en de graficus Rijk van Lavieren, die in de 20e eeuw hier een kunstgalerie aan huis had. Lees hier het hele verhaal.....

Oosteinde 66 / ’t Carto - Hooipoort of Jan Tapperenpoort
door Kees van der Wiel

Aan het einde van het Oosteinde vlakbij de Oostpoortschool is een poortje dat naar het speelveldje ’t Carto leidt. In vroeger eeuwen was dit een ideale vestigingsplaats voor stadsboeren dichtbij de weilanden buiten de Oostpoort. Aan het einde van de 19e eeuw werd de poort bomvol gebouwd met kleine huisjes die alles te wensen overlieten. Begin vorige eeuw zag de Hervormde diaconie er een idyllische hofje ‘Avondrust’ in voor bejaarden. Nu staat er nog een huis: Oosteinde 66. Lees hier het hele verhaal.....

2020:

Brabantse Turfmarkt 20 - Studentenhuis De Atlas, voorheen brouwerij de Verkeerde Wereld
door Roos Köbben en Kees van der Wiel

Achter de gevels van dit studentenhuis vol 18e eeuw stucwerk gaat een van de kleurrijkste geschiedenissen van deze site schuil. Eeuwenlang bood het onderdak aan de vermaarde brouwerij De Verkeerde Wereld. Daarnaast was het schuilkerk voor de ontluikende katholieke gemeenschap na de Reformatie. In de 18e eeuw hing het vol schilderijen van Hollandse meesters. Nadat het leven uit de brouwerij was, speelde een VOC-kapitein er viool in de grote tuin met exquise vruchtbomen en dreef een 19e-eeuwse boterkoning er in een verwarmd bad. En meer pikante details. Lees hier het hele verhaal.....

Jacob Gerritstraat 1 - Vanouds genaamd De (Gekroonde) Spiegel
door Wim van Veen

Tegenwoordig is Jacob Gerritstraat 1 een brillenwinkel, maar oudere Delftenaren herinneren zich hier wellicht de sportartikelenzaak van Rethans. Ooit maakte dit pand deel uit van het laat-middeleeuwse stadspaleis De Spiegel, dat meer dan vier eeuwen geleden al in drie stukken uiteen viel. De huidige gevel dateert van 1849, maar daarachter zat ooit onder meer een notariskantoor, een wijnhandel en een 18e eeuwse stoffenwinkel. Lees hier het hele verhaal...

Oude Langendijk 25 - Ooit het huis van Johannes Vermeer?
door Kees van der Wiel

Het 200ste verhaal op onze website gaat over een 18e eeuws monumentenpandje dat in een vorig leven wellicht het woonhuis van schilder Johannes Vermeer is geweest. Recent onderzoek heeft dat vrij aannemelijk gemaakt. Maar veel rond Vermeer blijft een raadsel. Door latere ingrepen aan het pand is er echter in het huis vrijwel niets meer bewaard gebleven uit de tijd van de schilder. Maar ook los van Vermeer heeft het huis achter dit klokgeveltje een boeiende geschiedenis. Lees hier het hele verhaal.....

Brabantse Turfmarkt 93 - Vanouds genaamd De Cleijne Spiegel
door Wim van Veen

Het pand achter de smakeloze gevel van een filiaal van een drogisterijketen maakte ooit deel uit van een groot stadspaleis uit de 16e eeuw. Een eeuw later woonde hier een cruijdenier die zaken deed met negers uit Afrika en suiker uit Brazilië. Daarna woonden er onder meer diverse apothekers en een scheepschirurgijn. Lees hier het hele verhaal.....

Kerkstraat 25 - Ooit De Blauwe Duijff
door Corinne Brunnekreef

Het huisje bij het bruggetje achter de Nieuwe Kerk is misschien wel het meest door toeristen gefotografeerde huisje van Delft, in elk geval het meest geschilderde. Oudere Delftenaren kennen het als de ‘beiaardschool’ of ‘beiaardiershuisje’. Ooit was hier een textielververij met de naam ‘De Blauwe Duijff’, alias 'Het Duifje’. Lees hier het hele verhaal.....

Oosteinde 135-139 - Voorheen brouwerij Het Conduyt alias De Drie Sonnen, vol met schilderijen
door Kees van der Wiel

Een van de oudste verhalen van onze website uit 2006 is geheel herzien en uitgebreid. Het huidige pand Oosteinde 135-139, nu voornamelijk bevolkt door studenten, is niet bijzonder oud, maar in de 16e en 17e eeuw stond hier een grote brouwerij waarover opvallend veel informatie te vinden is. Bovendien hing het boordevol schilderijen van zeer vermaarde schilders. Lees het hele verhaal hier.....

Rietveld 111 - Ooit 't Cleyne Hackmes
door Kees van der Wiel

Op de plek van het pakhuis met bovenwoning Rietveld 111 stond ooit een huisje met de naam “ ’t Cleyne Hackmes”. Een grachtenpand, maar niet voornaam, maar wel in een buurt met een bewogen geschiedenis, die tot voor kort vaak niet meer dan het afbreken waard gevonden werd. Omstreeks 1800 raakte het door de ontvolking van de stad onbewoond. Vervolgens deed het bijna honderd jaar lang dienst als koestal. In 1895 verbouwde aannemer Tobias Prins het tot zijn huidige gedaante. Lees het hele verhaal hier.....

Koornmarkt 83 - Vanouds genaemd Hamburch
door Hans van 't Zet en Kees van der Wiel

Achttiende eeuws is het pand volgens de Monumentenlijst. Ruim een halve eeuw geleden kreeg het dienovereenkomstige kleine ruitjes in de gevel, die er op dat moment al honderd jaar niet meer zaten. Maar achter de gevel is het pand nog twee eeuwen ouder. In de 19e eeuw woonde hier Salomon Bleekrode, een markante duizendpoot die aan de wieg stond van de Delftse ingenieursopleiding. Nu wonen er studenten in pijpenlaatjes met een hoogslaper. Lees het hele verhaal hier.....

Oude Delft 30 - Het huis van de familie Stastok
door Magda Meijsing en Kees van der Wiel

Het verhaal van Oude Delft 30 uit 2012 is geheel gerefurbished en uitgebreid. Het is nu verlucht met oude prenten uit de Camera Obscura. Uit nader onderzoek bleek er voor de familie Stastok onder meer nog een voorman uit de patriottenbeweging te hebben gewoond. Verder waren in het huis balken beschilderd met literaire citaten, zoals bij de restauratie 50 jaar geleden op beeld is vastgelegd. Lees het hele verhaal hier.....

Koornmarkt 81 - Studentenbolwerk in voormalige brouwerij De Hantbooch
door Hans van ’t Zet en Kees van der Wiel

Een van de meest schilderachtige gevels van Delft is tegenwoordig de entree van een studentencomplex van vier huizen aan de Koornmarkt. De trap bovenop de gevel is er weliswaar in 1911 bij verzonnen, maar verder is het een prachtig kroonjuweel uit de rijke Delftse bierhistorie, met vele authentieke elementen. Lees het hele verhaal hier.....

Achterom 58 - Pakhuis met bovenwoning
door Piet van der Kruk

Kort voor zijn overlijden schreef Piet van der Kruk zijn laatste bijdrage voor Achter de Gevels over het huis van zijn overgrootmoeder in de jaren 1927-1933. Hij trof er veel werklieden die bij ’s Lands Magazijnen op de Geer werkten. En ook een mandenmakers-familie en meerdere aardappelhandelaren, die hem onder meer naar een doodgezwegen aardappeloproer in 1918 voerde. Lees het hele verhaal hier.....

Verwersdijk 102-104 - ‘De Twee Oijevaers’, café ‘De Ooijevaartjes’ en studentensociëteit ‘Novum’
door K. Lagendijk

Verwersdijk 102/104 was ooit wolververij De Twee Ooijevaers. Daarna werd het een voornaam huis met goudleer behang. In wat mindere tijden veranderde het in een herberg met een lommerrijke tuin en kegelbaan, en ten slotte in een alternatieve studentenclub, die in de roerige jaren ‘60 haar vijftien minuten wereldroem beleefde. Lees het hele verhaal hier.....

Koornmarkt 79 - Voorheen De Vergulde Griffioen, alias Het Vliedend Paert
door Hans van ’t Zet en Kees van der Wiel

Koornmarkt 79 is een van de vier oude gevels die samen het decor vormen van studentencomplex Koornmarkt 81. Alles aan de gevel is nieuw, ook de oude gevelsteen. Van het oorspronkelijke huis zijn slechts een paar balken over, maar het pand heeft wel een verhaal van vijf eeuwen geschiedenis. Lees het hele verhaal hier.....

Koornmarkt 77 - Voorheen Het Vliegend Hert
door Hans van ’t Zet en Kees van der Wiel

Tegenwoordig is de gevel van Koornmarkt 77 het decor van een studentenhuis dat zich met bijbehorende berg fietsen over vier grachtenpanden uitstrekt. In de ‘Gouden Eeuw’ was het Vliegend Hert een bedrijf waar allerhande bekende Nederlanders op de plaat werden gezet. Lees het hele verhaal hier.....

Hippolytusbuurt 43 - Huis met grote middeleeuwse kelder
door Kees van der Wiel

Twee jaar geleden stuitten de nieuwe uitbaters van het Delfts Brouwhuis op de Hippolytusbuurt bij de verbouwing op een spectaculaire vondst: een opvallend grote middeleeuwse kelder aan de achterzijde van het pand onder de bebouwing aan het Heilige Geestkerkhof. Onmiddellijk dacht iedereen aan een oude bierbrouwerij. Archiefonderzoek levert veel opmerkelijke vondsten op over het pand, maar niets over een bierbrouwerij. Lees het hele verhaal hier...

Oude Delft 83 - Familiehuis van de kunstschilder Haaxman
door Patricia Wind-Smith

Oude Delft 83 en het buurpand nr. 85 zijn in feite een antieke versie van de moderne “twee onder één kap-woningen”. Aan de zuidkant is er ook nog een poort die ooit bij een huis achter 83 hoorde, maar merkwaardig genoeg is die nu eigendom van Oude Delft 81. Dit verhaal gaat over OD 83. Elk huis beleeft door de tijd heen zijn eigen avonturen. Zo ook nr. 83. In de 18^e eeuw kregen de eigenaren van voor en achter ruzie over een nieuw gemaakt raam. De Heeren van de Weth moesten aan te pas moesten komen om de kwestie op te lossen. In de 19^e eeuw is de Franse schilder Edouard Manet waarschijnlijk op bezoek geweest in OD 83. Zijn Nederlandse vrouw was een nichtje van de echtgenote van Pieter Haaxman, ook een kunstschilder en eigenaar van nr. 83. Die Manet was misschien wel een vervelend mannetje. Hij werd samen met zijn vrouw geportretteerd, terwijl zij piano speelde en daarbij zong. Toen het af was, liet hij haar half bedekken met andere verf omdat ze met open mond (al zingend) was afgebeeld. Ongepast, vond hij. Zo waren onze manieren in de 19^e eeuw. Lees het hele verhaal hier.....

Brabantse Turfmarkt 95-97 - Vanouds genaamd De Grote Spiegel
door Wim van Veen

Boven de inmiddels ongebruikte voordeur van een verder vrij onopvallend winkelpand aan de Brabantse Turfmarkt bevindt zich een fraai gesneden scheepje, dat verwijst naar de merknaam van een tabaksfabriek uit de tijd dat de sigaar nog een gewild genotsmiddel was. Daarachter gaat nog een veel oudere geschiedenis schuil van een royaal stadspaleisje voor relaties van de Prins van Oranje, dat zich over drie huidige panden uitstrekte. Lees hier meer.....

Achterom 14 - Ooit zeilmakerij en schippershuis
door Piet van der Kruk

Het tegenwoordige yuppenpandje Achterom 14 was eeuwenlang een buurtwinkel met allerhande neringen, van barbierswinkel tot sigarenzaak. Gedurende meerdere perioden in haar geschiedenis is het een geheel geweest met de twee pandjes ernaast op de hoek van de Giststeeg. Tijdens de zware cholera-epidemie van 1866 sloeg hier het noodlot toe; in enkele dagen stierven destijds melkboer Willem van der Kruk en twee van zijn kinderen. Lees hier meer.....

Vlamingstraat 44 - Wel een toren, geen kerk meer
door Corrie den Hengst en Els Kemper

Opmerkelijk bij Vlamingstraat 44 is dat er een kerktorentje op het dak staat, maar dat het gebouw – dat tussen pakweg 1880 en 1970 op het binnenterrein stond – compleet is verdwenen. De kerk had een bijzonder orgel, een zeventiende-eeuws instrument van een beroemde orgelmaker, afkomstig uit de gesloopte kapel van het Gasthuis aan de Koornmarkt. Opnieuw werd het orgel gered. Het staat nu in de dorpskerk van Sassenheim. Lees hier meer.....

2019:

Wijnhaven 22 - Hoekhuis, genaempt De Spaanse Vloot
door Kees van der Wiel

De toeristenkroeg van vandaag was in de 18e eeuw een koffiehuis met kanarievogels en damborden en tussendoor anderhalve eeuw een statige Roomse apotheek. Van oorsprong echter waren het twee huizen in een gezamenlijk 16e-eeuws casco. In het begin van de Tachtigjarige Oorlog werd het de Spaansgezinde eigenaar ontnomen en kort daarna gaf een nieuwe eigenaar het een naam die verwees naar de glorieuze overwinning op de Spaanse Armada. Lees hier meer.....

Wijnhaven 21 - ’t Cleijne Huijsken tussen grote buren
door Kees van der Wiel

't Cleijne Huijsken zit vanouds wat krap tussen grote buren in. Niettemin kwam er 30 jaar geleden een een fraai geschilderd plafond tevoorschijn. Het pand was ooit een bakkerij, is toen een verdieping gerezen en later onderkomen geworden van een pruikenmaker, schoenmaker, boekbinder en allerhande andere neringdoenden. Men kon er vroeger dameshoeden en sigaren krijgen. Tegenwoordig is het kantoorgedeelte van de herenmodezaak ernaast. Lees hier meer.....

Wijnhaven 20 - Vanouds herberg ’t (Oude) Schaeck
door Kees van der Wiel

De huidige wat kleurloze puntgevel had in 1936 nog een gedeeltelijke renaissancegevel met een houten puibalk uit 1540. Die balk ligt nu in brokstukken ergens op de zolder van Museum Prinsenhof. Over de afbraak van de gevel, die dateert van vlak na de grote stadsbrand, is destijds heftig gediscussieerd. Achter de gevel is het pand veel groter en ouder dan het aan de straat lijkt. Behalve een herberg was het eeuwenlang een vermaarde apotheek en de laatste 140 jaar een kledingwinkel. Bovendien zit er nog muziek in het verhaal. Lees hier meer.....

Wijnhaven 19 - Voorheen ’t Haechje en de Vijzel
door Kees van der Wiel

Vrij recent kwam dit pand nog in het nieuws door reepjes oud behang die er waren aangetroffen. Maar in dit pand blijken nog veel meer oude verrassingen te vinden voor wie weet waar je die zoeken moet. Sinds kort maakt het met de panden Wijnhaven 20 en 21 ernaast deel van de kledingzaak Steendam. Ook eerder al was het bij om beurten bij wederzijdse buurpanden ingelijfd. Lees hier meer.....

Voldersgracht 28 - Vanouds De (Vergulde) Druijff
door Wim van Veen

Ook achter deze gevel uit 1880 zit weer een huis dat in oorsprong eeuwen ouder is. Er woonden ooit lakenbereiders, manufacturiers, porselein- en postzegelhandelaren en een bejaard lid van de ridderlijke broederschap van de Confrérie van de Handbusch. Lees hier meer....

Markt 54-56 - De ondergang van Mechelen, de herberg van Vermeer
door George Buzing en Gerrit Verhoeven

Onlangs werden bij toeval de fundamenten van het huis Mechelen aan de Markt opgegraven, de herberg waar Jan Vermeer zijn jeugdjaren sleet. In 1885 was het zonder enige scrupules afgebroken om een bredere entree van de Voldersgracht naar de Markt mogelijk te maken. George Buzing en Gerrit Verhoeven schreven er eerder dit jaar over in het blad Delf. Het artikel staat nu in aangepaste vorm op Achterdegevels. Lees hier meer....

Nieuwe Plantage 110-112 - Stadsboerderij Plantage Hoeve onderaan Reineveldbrug
door Kees van der Wiel

Nieuwe Plantage 110-112 is de laatst overgebleven stadsboerderij van Delft. ’s Zomers lopen de koeien een kwartier rijden van het bedrijf aan de Schie, maar ‘s winters staan ze nog altijd op stal vlak onder de Reineveldbrug tegenover het oude hoofdgebouw van de Gistfabriek. De boerderij is in 1853 gesticht als een bijzaak van een stoomoliefabriek aan de rand van de stad. Gaandeweg raakte ze door Kanaal en Trambrug steeds meer ingesloten. De hele omgeving werd volgebouwd, maar de koeien zijn gebleven. Lees hier meer....

Vlamingstraat 52 - Van leerbewerker en bakker naar hotelier
door Corrie den Hengst

Door de eeuwen heen hadden hier veel eigenaren en bewoners een bedrijfje 'aan huis': een leerbewerker nam gelooid leer onder handen, bakkers bakten hier van 1630 tot 1700 hun brood, een winkelierster hield een winkeltje annex kroegje in het voorhuis, een timmerman had zijn 'timmerwinkel en werkplaats' achter het huis (op de foto meester-timmerman Tobias Prins met zijn gezin) en tenslotte begon in de twintigste eeuw een eigenaar er een hotel.
Lees hier meer....

Oude Delft 24 - Grachtenhuis met bijzonder interieur uit 1883
door Magda Meijsing

Magda Meijsing schrijft over het huis waar ze in 1950 geboren is en bijna veertig jaar van haar leven heeft doorgebracht. Het is een groot huis met een opvallend interieur dat ook andere tijden heeft gekend als kamerpension met lekkende daken. Ooit ontstond het uit de verbouwing van een bedrijfsgebouw van de opgeheven brouwerij De Drie Hoeffijsers aan de Koornmarkt. Lees hier meer....

Voldersgracht 30 - Vanouds De (Vergulde) Schrijfpen, eeuwenlang een bakkerszaak
door Wim van Veen

De naam 'De Schrijfpen' dankt het huis aan het notariskantoor dat hier in de 17e eeuw gevestigd was. Daarna herbergde het meer dan twee eeuwen een bakkerswinkel. Tussendoor zaten er nog een breuckmeester (specialist in het behandelen van bot- of liesbreuken) en een chirurgijn en pestmeester. Omstreeks 1960 zat er een dameskledingwinkel. Tegenwoordig is er Bijbel-lectuur te koop. Lees hier meer....

Voldersgracht 31 - Woning van een beeldenstormer en kunstschilder Van Mierevelt
door Wim van Veen

Geen officieel Rijksmonument maar wel een heel oud huis met vrij originele trapgevel. Ooit woonde hier een beeldenstormer en een beginnend portretschilder (op de afbeelding Michiel van Mierevelt en zijn gezin, geschilderd door zoon Pieter van Mierevelt). Later woonde er ook nog een goud- en zilversmid die wegens heling in het gevang gezeten had. Tegenwoordig kun je er Belantjang met rijst eten. Lees hier meer.....

Achterom 79 (en 81) - Woongerief in de Poort van Parsant
door Piet van der Kruk

Eind 19e/begin 20e eeuw woonde Johanna Maria van Dijk (eerst als ongehuwde moeder, later met echtgenoot) er met een stel kinderen. Stel je voor: in één kamer met wandgedierte en een poepton in de hoek, boven een verbouwde paardenstal in een nauwe donkere doodlopende steeg en dan je hand moeten ophouden bij de armenzorg. Daarna bewoonde de weduwe Pieternella van der Kruk (op de foto linksvoor) de bovenwoning van 1902 tot aan haar overlijden 1912 . Ook zij had het niet breed. Tegenwoordig is het volgens een makelaar een heerlijk gelegen huisje in een sfeervol hofje in het historisch centrum. Lees hier meer....

Voorheen Pieterstraat 28-38 - De verdwenen strontpoort
door George Buzing en Kees van der Wiel

Dit doodlopende straatje had in de volksmond de naam ‘de Strontpoort’, en ook wel ‘Indianenpoort’. Veel bewoners woonden er opmerkelijk lang en waren er kennelijk aan verknocht. Een handige aannemer bouwde met een compagnon in 1873 aan de noordzijde van de Pieterstraat zes huisjes in een poortje op een braakliggend terrein waarop eerder slechts één huis had gestaan. Vijftig jaar geleden is het straatje met de grond gelijk gemaakt voor het winkelcentrum In de Veste. Lees hier meer.....

Wijnhaven 18 - De Granaatappel van de beroemde apotheker Dirck Cluyt
door Henk Verbruggen, Kees van der Wiel en George Buzing

Wijnhaven 18 was tientallen jaren het adres van een schoenenwinkel, maar de schoenenverkoop is een paar jaar geleden gestopt. Nu is het een herenmodezaak, en deze verandering is illustratief voor deze plek. Door de eeuwen heen waren er hier altijd veel verschillende winkels. Eind zestiende eeuw was het de apotheek van de beroemde apotheker Dirck Cluyt, die zijn zaak De Granaatappel noemde. Hij mocht de balsem leveren waarmee het lichaam van de vermoorde Willem van Oranje werd behandeld. Lees hier meer.....

Oude Delft 161 - Koopmanshuis vol schilderijen in 1638
door Henk Verbruggen

Twaalf jaar geleden beschreef Henk Verbruggen de geschiedenis van het Huis Berch Tabor aan Oude Delft 161 waar Pieter de Hooch ooit schilderde en de Afrikaanse prinsjes Kwasi en Kwame, bekend van Arthur Japin’s ‘Zwarte met het witte hart’ ooit op kostschool zaten. Dit verhaal is nu een beetje opgefrist en dankzij een nieuwe archiefvondst aangevuld met een beschrijving van het huis in 1638 van Nicolaes Gael, koopman in verf en kruidnagelen, dat van onder tot boven vol hing met Hollandse meesters. Lees hier het verhaal..... en lees hier de beschrijving van het huis......

Achterom 67 - Mark III
door Piet van der Kruk

De vroegst bekende bewoners zijn Goris Westerbaen - slachter en handelaar in klein bier - en zijn vrouw Marijtje Versteegh, zij woonden er tussen 1687 en 1729. In 1734 werd verkoper van aardewerk en handelaar in huizen Arnoud Crispijn de nieuwe eigenaar/bewoner. Begin negentiende eeuw kocht schippersknecht, varensgezel en vletter Willem de Roo het pand. Na zijn overlijden verdiende zijn weduwe Ida Elizabeth Valk er nog vele jaren de kost als winkelierster. In 1896 gingen landbouwerknecht Antoon Bresser en zijn vrouw Henrietta Ruvekamp er wonen. Het huis was ruim genoeg voor inwoning: dat leek Henrietta wel wat en zo werd ze commensaalhoudster. Zoon Willem was barbier en begon er een kapperszaak. Verschillende eigenaren bewoners volgden nog, er was o.a een snoepwinkel.
In 1925 werd het pand onbewoonbaar verklaard en in 1934 herbouwd. Eerste bewoner tevens winkelier van de herbouwde woonwinkel was het echtpaar Piet van der Kruk en Bets Breedveld. De herbouw van Achterom 67 kwam voor groenteboer Piet van der Kruk als een geschenk uit de hemel. Lees hier meer......

Voorstraat 23 - Inde Gulde Stier
door Maarten Jonquière

De oudst bekende eigenaren en bewoners waren 16e-eeuwers. In 1598 kocht schoenmaker Jan Davitzn Weyman " Inde Gulde Stier". Hij bezat ook een "loyhuys" aan de zuidzijde van het Rietveld en was een vrij welvarend man. Dat bleek uit de - 64 pagina's tellende - beschrijving van de nalatenschap van zijn weduwe Annetgen Ariensdr van Rossem. Het echtpaar had heel wat geld uitgeleend. Weyman stond ook verscheidene malen borg voor nieuwe poorters die zich in de stad wilden vestigen. De boedelbeschrijving geeft een beeld van de gereedschappen, werkbanken en voorraden van de schoenmakerij. Weyman leverde ook leer aan vele andere schoenmakers in de regio. Dat bleek uit de onbetaalde rekeningen. Lees hier meer.....

2018:

Voldergracht 29 - Meermalen stadsbeiaardierswoning
door Wim van Veen

Een van de vele bewoners was de Scheveningse onderwijzer Jacob Waterreus. Hij trouwde in 1849 met de Delftse Cornelia Groenewegen en samen kregen ze dertien kinderen van wie er vijf volwassen werden. Hij was hoofd van een destijds nieuw opgerichte particuliere school van de tweede rang voor de katholieke ‘burgerstand’. . Jacob schreef verscheidene geschiedkundige en vrome leerboeken en gedichten. De wetgeving op het lager onderwijs in die dagen kende scholen van vier verschillende rangen met een steeds uitgebreider lespakket. Op scholen van de laagste rang werd alleen aandacht besteed aan lezen en schrijven en eenvoudig rekenen. Scholen van de tweede rang deden ook aan aardrijkskunde en geschiedenis en pittige cijfersommen. Lees hier meer.....

Nieuwe Langendijk 24 - Bloemenwinkel ooit deel van het buurpand
door Kees van der Wiel

De bloemenwinkel Nieuwe Langendijk 24 maakt deel uit van een blok ouderenwoningen dat in 1985 nieuw gebouwd is op de plek van de afgebroken huizen Nieuwe Langendijk 22 tot 28. De omliggende huizen zijn vlak voor en tijdens de afbraak in 1982 intensief bouwhistorisch en archeologisch onderzocht. Nummer 24 kwam er toen wat bekaaid af, omdat het omschreven werd als een niet erg interessante negentiende eeuwse tussenwoning zonder zelfstandige zijmuren.Verondersteld werd dat het terrein daarvoor enkele eeuwen lang onbebouwd was gebleven en voorzien van twee poortjes, zoals te zien op het ‘Straatje van Vermeer’. Die veronderstelling blijkt maar zeer ten dele juist. Lees hier meer.....

Nieuwe Langendijk 22 - Voorheen textielververij de ‘Blauwe Bok’
door Kees van der Wiel

Nieuwe Langendijk 18-22 is nu onderdeel van een blok ouderenwoningen dat in 1985 nieuw gebouwd is op de plek van de afgebroken huizen Nieuwe Langendijk 22 tot 28. Nummer 20/22 was een boven- en benedenhuis aan de straat met daarachter een zaalruimte, die haar ingang had in een poortje naast het huis. Met name dat ruime zaalgebouw bleek een uniek bouwwerk uit de periode 1430-1450. Vanaf 1655 is het gebouw anderhalve eeuw lang in gebruik geweest als textielververij en droeg toen de naam De Blauwe Bok. In de laatste fase van haar bestaan deed de zaal sinds de oorlog dienst als katholieke kleuterschool. Lees hier meer.....

Nieuwe Langendijk 26 - Voorheen de ‘Kalandermolen’
door Kees van der Wiel

Nieuwe Langendijk 26 is nu onderdeel van een blok ouderenwoningen dat in 1985 nieuw gebouwd is op de plek van de afgebroken huizen Nieuwe Langendijk 22 tot 28. Deze panden werden vlak voor de afbraak in 1982 intensief bouwhistorisch en archeologisch onderzocht. Op grond van de bouwtechnische gelijkenis werd no. 26 aangemerkt als het huis dat model kon hebben gestaan voor het ‘Straatje van Vermeer’. Een toeschrijving die destijds de nodige ophef baarde, maar inmiddels is achterhaald omdat de twee naastliggende poortjes, die Vermeer schilderde er in zijn tijd hier niet blijken te zijn geweest. Maar de observatie dat het afgebroken huis ooit een gevel kan hebben gehad zoals Vermeer heeft geschilderd, is nog steeds plausibel. Lees hier meer.....

Brabantse Turfmarkt 94 - Winkelpand op hoek Burgwal ooit genaamd ’t Byltge, later De Lichthoek
door Rinus Meijer

Dit pand, waarin nu spijkerbroekenzaak Levi’s Corner zit, is al eeuwen een gewilde plek voor neringdoenden en ambachtslieden. In 1912 werd het fors verhoogd door de toenmalige eigenaar, schoenfabrikant Bernard Fliehe. Tien jaar later werd het ruim vijftig jaar eigendom van de familie Meijer. In 1927 gaf Marinus Meijer zijn zaak in huishoudelijke artikelen een nieuwe winkelpui. Een oud souterrain met aan weerskanten twee kleine pothuizen en daartussen brede trap naar de ingang moesten daar toen voor wijken. Kleinzoon Rinus Meijer dook in de geschiedenis van dit pand, waarin zijn ouders sinds 1941 ruim dertig jaar de elektriciteitswinkel ‘De Lichthoek’ dreven. Lees hier meer.....

Verwersdijk 1 - Gebouwd door Mienette Storm-van der Chijs als woonhuis en school
door Wim Boonenburg

De meeste oudere Delftenaren kennen dit pand als de Flora bioscoop, die in de jaren vijftig en zestig bekend stond als het ‘vlooientheater’ waar - voor die tijd - pikante films werden gedraaid. Het werd in 1845 gebouwd door Mienette Storm-van der Chijs, wereldreizigster en voorvechter voor vrouwenrechten en vrouweneducatie. Haar bedoeling was om voor zichzelf op termijn een ander woonhuis te hebben. Maar ook om haar ideaal te realiseren, namelijk de stichting van een Leer- en Werkschool voor behoeftige meisjes uit de welgestelde stand. In deze school zou vervolgonderwijs worden gegeven aan meisjes tussen de 12 en 15 jaar oud. Ze stelde een schoolbestuur samen, bestaande uit zes vooruitstrevende dames en richtte een kamer in als leslokaal. Door het gemeentebestuur werd zij verplicht een bevoegde onderwijzer in dienst te nemen. Lees hier meer.....

Oude Delft 218 - Huis met lijk in de kast
door Floyd Stips

Floyd Stips verdiepte zich voor haar eindexamen-profielwerkstuk geschiedenis voor het Grotius College in de historie van Oude Delft 218. Dit pand, gelegen aan de oostzijde van de gracht vlakbij de Kolk, heeft aan de straat een Art Deco winkelpui uit 1927, gemaakt in opdracht van de toenmalige eigenaar kleermaker Cnoops. Hoewel het pand geen officieel monument is, zijn er inwendig allerlei elementen die aantonen dat een groot deel van het huis er eind zestiende eeuw al stond. Koopman Ysbrandt Ysbrandtsz van Saenen woonde hier toen, hij overleed in 1600. Zijn weduwe verhuurde het huis vervolgens aan een Italiaanse legerkapitein, genaamd Mario de Lamodereiet. Vijf jaar later meldt het begraafboek van de Oude Kerk dat zijn lijk ‘door sijne huijsvrou uit Brabant thuis comende’ in de bottelarij werd gevonden, waar het zes weken had gelegen nadat hij door zijn ‘dienaer’ was vermoord. Lees hier meer.....

Vrouwenregt 5 - Huis Het Vliegende Vaendel, later herberg Schans van St. Andries
door Corrie den Hengst

Het huidige perceel Vrouwenregt 5 is in de loop der eeuwen nauwelijks veranderd. Het woonhuis was in de 17e eeuw verdeeld in een voor- en achterhuis; het bakstenen boogje van het poortje tussen de huizen is nog aanwezig. De gepleisterde gevel met lijst is er in de 19e eeuw gekomen; waarschijnlijk ter vervanging van een bouwvallige trapgevel. De winkelpui, die werd verbouwd aan het begin van de 20e eeuw, kreeg boven de etalage een art nouveau versiering. Sinds 1989 is het een Rijksmonument. In het voorhuis zaten in de loop der tijd een herberg, een kousenwinkel, een melkboer, een verfwinkel, een esoterische-boekwinkel, spijkerbroekenhandel en een antiekzaak. Lees hier meer.....

Voldersgracht 33 (en Vrouwjuttenland 1) - Vanouds genaamd De Vergulde Bril
door Wim van Veen

Maria van Helden kreeg De Bril in 1773 als bruidsschat toen zij met Jacob de Kuijser trouwde. Het echtpaar had veel te stellen met zoon Johannes, die sinds 1803 predikant van Schore en Vlake (in Zeeland) was. Na drie jaar werd hij wegens "ergerlijk en onbetamelijk gedrag" afgezet als dominee. Johannes vertrok met de noorderzon. Na een reis naar Amerika keerde hij in armoedige toestand terug en werd als verloren zoon in huize De Bril opgenomen, waar hij vervolgens in een onbewaakt ogenblik zijn ouders beroofde van duizenden guldens aan effecten, contante penningen en ongemunt zilver. Lees hier meer.....

Zoeken

Agenda

vrijdag 16 mei 2025

Excursie naar Molen De Roos

Meer op de agenda

Lid worden?

Wilt u lid worden? Geef u dan op via dit formulier.