Verslag Inspiratiebijeenkomst 4 februari 2023

Op 4 februari hebben we ruim veertig leden en genodigden, als Erfgoed Delft en Erfgoed Zuid Holland, ontvangen in Theater de Veste. Na een nieuwjaarsgroet met een drankje gaf het bestuur aan hoe zij naar de toekomst kijkt. De samenvatting van die visie is opgenomen in bijlage 1. Verschillende mogelijke samenwerkingspartners uit Delft waren gevraagd daarop te reageren en met ons te delen welke kansen zij zien. De opbrengst daarvan is te vinden in bijlagen 2 t/m 7.  

Yuri Matteman heeft vervolgens als directeur van DOK een inspirerend betoog gehouden over hoe erfgoed onder de mensen gebracht kan worden. Hij gaf ook aan hoe hij in de samenwerking met Delfia Batavorum kansen ziet. Hij sloot af met een uitspraak van Nina Simon (The Art of Relevance uit 2016): ‘Wanneer we buitenstaanders uitnodigen, van welke aard dan ook, moeten we dat op hun voorwaarden doen. Niet op de onze. (…) Ze hebben ons het geschenk van hun deelname gegeven en verdienen onze belangstelling en respect. Zelfs als dat nieuwe manieren van werken, spreken of verbinden vereist.’ Een luid applaus was zijn deel.  

Vervolgens zijn de aanwezigen in subgroepen met elkaar aan de slag gegaan met een aantal vragen:

• Waarom moet Delfia Batavorum vernieuwen en hoe zou dat  kunnen? En is verdieping en verbreding daarbij nodig?
• Hoe staan we in dit kader tegenover de voorstellen van het bestuur?
• Wat willen we waar oppakken en wat hebben we dan van wie nodig?

De eerste twee vragen kregen de meeste aandacht terwijl afgesproken is dat de derde vraag nog eens besproken wordt in alle commissies en het bestuur. Hierna wordt voor de leesbaarheid niet de opbrengst per tafel beschreven maar vanuit de volgende ordening: algemeen ambities, focus vereniging, communicatie en de website in het bijzonder. 

Algemeen ambities
Over het algemeen toonde men zich content met de ambities van het bestuur om te professio-naliseren, te verbreden en te verjongen. Daarbij werden suggesties gedaan hoe een en ander te realiseren. Zo werd onder meer de vraag gesteld in hoeverre begrippen als historische vereniging en geschiedenis op dit moment nog wel aantrekkelijke woorden zijn. Doet een woord als erfgoed de zaak niet meer recht? Wat je als erfgoed beschouwt, zegt het verdrag van Faro, is dan samen te bepalen. Tegelijkertijd twijfelde niemand aan het nut en bestaansrecht van onze vereniging. Het is wel belangrijk om niet steeds te zenden, maar ook vraaggericht te werken. Het is immers belangrijk om voor meer mensen aantrekkelijk te worden. In dit kader zal participatie en educatie moeten worden gerealiseerd.  

Professionalisering gaat niet over het werk laten doen door professionals, maar veel meer over het toepassen van professionele methoden en technieken. De vraag werd gesteld of we  zelf binnen de vereniging wel over de mensen beschikken om die professionele methoden toe te passen. Geconcludeerd werd niet te doen wat een ander kan: het is goed dat het initiatief is genomen om met dat doel anderen te betrekken bij onze activiteiten. Belangrijk is om het zaadje te planten van samen dingen doen en zo bij te dragen aan de cohesie binnen onze stad. Jongeren kunnen een nieuwe frisse blik brengen. Misschien moeten we ze opzoeken bij bijvoorbeeld de skatebaan? Maar om welke leeftijdscategorie gaat het dan (20 of 40 jaar?). Het zal moeilijk zijn hen te bereiken en zou dus geen topprioriteit moeten krijgen. 
De samenwerking met anderen kwam veelvuldig terug en kreeg brede steun. De TU Delft werd nog nadrukkelijk genoemd omdat studenten (Bouwkunde?!) wellicht ook bij kunnen dragen. Te overwegen is voor hen een speciaal lidmaatschap te creëren? Tot slot hierover: Goede plannen wortelen in het verleden en wijzen naar de toekomst.  

Focus vereniging
Als het om onze focus gaat werd geconstateerd dat het jammer is dat archeologie binnen de vereniging niet meer zo in de belangstelling staat. Prima is de voorgestelde verbinding met het Expertise Platform Water, omdat het water in onze geschiedenis altijd een belangrijke rol heeft gespeeld en er nog steeds veel belangen en ontwikkelingen aan te koppelen zijn. Een aantal mensen vroeg zich af of “Achter de gevels” haar aandacht niet ook zou kunnen richten op straten of buurten waar veel gebeurd is. Maar ook anderen zouden dat op kunnen pakken. Misschien zelfs, onder begeleiding, door de inwoners van die straten zelf. Het zou een mooie nieuwe rubriek kunnen zijn. Dergelijke activiteiten zouden samen met Delfts Peil mogelijk opgepakt kunnen worden. De commissie publieksactiviteiten zou leden actief kunnen vragen naar de behoeften die zij hebben voor excursies. Evaluaties kunnen daar ook bij helpen. Samenwerking met andere historische verenigingen kan ook kansen opleveren. Erfgoed Zuid-Holland helpt daar graag bij.

Rond de Le Comteprijs werd gesuggereerd een poedelprijs in het leven te roepen voor de slechtste ontwikkeling in de stad. De Commissie Behoud Stadsschoon kreeg de suggestie  de aandacht te verbreden tot de gehele stad en daarbij aandacht te besteden aan het behoud van alle beeldbepalende onderdelen van de stad (zie bijlage 7). Het idee, tot slot, van de waardenkaart kreeg ook steun (zie bijlage 6). 

Communicatie
Het bestuur heeft de ambitie getoond krachtig te werken aan de communicatie en dat kreeg veel aandacht aan alle tafels. Door communicatie gericht op participatie en educatie, waarbij de vraag centraal staat, kunnen we meer mensen bereiken.
In dat kader werd de suggestie gedaan eens na te denken over een mogelijk te realiseren historisch café. Als een dergelijk activiteit zou kunnen worden gerealiseerd in de Delftse wijken zou een geheel nieuwe activiteit kunnen ontstaan, waarbij mensen in de buurten zelf actief betrokken zijn. Als we meer willen ontvangen in plaats van te zenden, is dat mogelijk een goede suggestie.
In datzelfde kader werd gesproken over de trekvaarten en de insteekhaven in de Schie. Het zijn onderwerpen die een kader voor ontmoetingen leveren.  Samenwerking met de gemeentelijke programmering werd is voordergelijks activiteiten en meer in zijn algemeenheid een goede zaak. Erfgoed Delft helpt daar graag bij. 

Belangrijk is de eilandencultuur binnen de vereniging te doorbreken. Het voorstel van het bestuur om een redactieraad te vormen met vertegenwoordigers vanuit alle commissies werd nog eens onder de aandacht gebracht.  Commissies worden uitgenodigd elkaar beter en frequenter te informeren en ook eens met elkaar om tafel te gaan zitten voor uitwisseling van ideeën. De nieuwsbrief mag dan wel frequenter uitkomen en het gebruik van de mail als snel communicatiemiddel zou hierbij een goede ondersteuning kunnen zijn,We zouden kunnen overwegen een aparte column in Delft op Zondag te beginnen. Helaas brengt dat kosten met zich mee die we nu niet kunnen dragen. Ook werd gesuggereerd een ledenonderzoek te doen om beter te weten wat zij graag zouden willen en om te achterhalen hoe we hen kunnen activeren. 

Er werd in overweging gegeven de Canon ook meertalig en voor de jeugd als aparte uitgave te maken. De Canon zou ook op scholen uitgereikt kunnen worden. Docenten zouden we eens uit moeten nodigen mee te denken. Er werd nadrukkelijk gesuggereerd meer te doen met nieuwkomers en studenten. Een stadstour bij binnenkomst? Bij de studenten is te denken aan de OWee. In een introductiepakket zou Delfia Batavorum met een gids zichtbaar kunnen/moeten zijn. Is in het verleden ook al eens gedaan. Met verenigingen, de gemeente, woningbouw-verenigingen zouden we daarover samenwerking kunnen zoeken.
Misschien moeten we ook de expats proberen te bereiken, zoals in Meet the Dutch.
We zouden ouders van jonge kinderen kunnen trekken door activiteiten voor hen te koppelen aan activiteiten voor kinderen, zoals bij de laatste Monumentendag is gedaan met kleurplaten. Werkte erg goed. Plaatjes acties samen met lokale ondernemers werd ook als suggestie ingebracht. 

Website
Het voorstel van het bestuur om de  site te vernieuwen en interactiever te maken kreeg veel steun, net als idee voor de leden een afgeschermd deel in het leven te roepen. Geadviseerd werd ook informatie van anderen, zoals hun programmering, een plek te geven. Jenny Omvlee heeft aangegeven eind van dit jaar te stoppen als webmaster. Daar komt dus een vacature die we zo snel mogelijk moeten zien te vervullen om geen gat te laten vallen. 

Tot slot
Al met al hebben we een zeer inspirerende middag met veel ideeën gehad. Wie gaat nu wat doen? Gesuggereerd werd te proberen stageplaatsen te creëren voor studenten die werk uit onze handen kunnen nemen. Alle commissies zullen zich, net als het bestuur,  beraden op wat zij op willen en kunnen pakken. Op de vraag wat het bestuur zelf gaat doen, antwoordde voorzitter Harry ter Braak, dat het bestuur zich in de eerste plaats tot doel stelt de regie over de vernieuwing goed in te vullen. Dat zal hij onder meer doen door duidelijke kaders te stellen en concrete doelen te formuleren, die binnen Delfia actieve leden moeten helpen hun functie goed in te vullen. Als voorbeeld van hoe dat concreet uitwerkt, wees Ter Braak op de organisatie en invulling van deze bijeenkomst. 
In de pauze werden de aanwezigen  getrakteerd op mooie muziek door “De Delftse Klezmermuzikanten”. Het verhoogde de sfeer bij de aanwezigen. We hebben hen hartelijk bedankt met een lekker flesje wijn. 

Voorzitter Ter Braak sloot de middag af met een samenvatting van wat in de diverse groepen is besproken. Rond 16.30 uur bedankte hij iedereen hartelijk voor diens inspirerende bijdrage en nodigde allen uit voor een genoeglijk hapje en een drankje.

Bijlagen:

• Bijlage 1 - Inbreng bestuur Delfia Batavorum
• Bijlage 2 - Inbreng DOK
• Bijlage 3 - Inbreng Theater de Veste
• Bijlage 4 - Inbreng Stichting Delfts Peil
• Bijlage 5 - Ander perspectief Nico Jouwe
• Bijlage 6 - Waardenkaart Koen Mulder, CBS
• Bijlage 7 - Inbreng Jan Paul Peters

Bijlage 1 - Inbreng bestuur t.b.v. Inspiratiebijeenkomst 4 februari 2023

Inleiding
Het nieuwe bestuur heeft het afgelopen jaar geïnvesteerd in het overnemen en goed georganiseerd krijgen van de activiteiten van het oude bestuur. Eerlijk is eerlijk, dat was niet gemakkelijk. Het dwong ons, omdat de workload te groot was, ook om na te denken hoe dat efficiënter en effectiever kan. Tegelijkertijd was het nodig na te denken over hoe de statutenwijziging zich zou kunnen vertalen in praktisch handelen. We zijn langs alle commissies gegaan om kennis te maken en hebben daarbij van de gelegenheid gebruik gemaakt ideeën die we ontwikkelden te toetsen. Het was goed kennis te nemen van het enthousiasme van de actieve leden van de vereniging. Maar het was geen onverdeeld genoegen. Tot onze verrassing en verbazing werden we zeer kritisch ontvangen.
Tegelijkertijd kan je ook zeggen; dat is maar goed ook en dan weet je waar je aan toe bent.
Het bestuur is ook het gesprek aangegaan over samenwerking met de culturele instellingen in de stad zoals DOK, theater de Veste, stichting Delfts Peil en partijen als Erfgoed Delft en Erfgoed Zuid Holland. Die waren allen onverdeeld zeer positief. Ze zagen veel kansen en waren bereid in eigen gelederen en met ons na te denken over wat kan werken. Yuri Matteman,  directeur van DOK, zal zo meteen aangeven hoe hij vanuit DOK kansen ziet. Vanuit Delfts Peil en het theater hebben we een A4 met ideeën gekregen, die voor iedereen vandaag beschikbaar liggen.
Erfgoed Zuid Holland gaf aan erg positief te worden getroffen door de nieuwe ambities en ideeën van het bestuur omdat ze bij de meeste historische verenigingen stilstand en teruggang zien. Zij zien de noodzaak en willen graag met ons samenwerken.
Onze nieuwe secretaris is ons al snel ontvallen omdat het hem erg tegenviel wat er allemaal van hem gevraagd werd, hoewel hij zich zeer graag had ingezet voor de geformuleerde ambities. De statutenwijziging daagt ons uit onze activiteiten te verbreden naar alle groepen inwoners in de stad. Omdat de jeugd de toekomst heeft is en we voor hen niet aantrekkelijk blijken, is het noodzakelijk na te denken hoe we die naar binnen kunnen halen door hun belangstelling te wekken. Onze werkwijzen steunen nu op de inzet van veel mensen, maar zijn te vaak onnodig arbeidsintensief en kunnen professioneler. Als bestuur willen we dus graag professionaliseren, verbreden en verjongen.

Thema: Erfgoed in de leefomgeving
‘Erfgoed in de leefomgeving’ betekent dat het stedelijk erfgoed breder is dan de monumenten in de binnenstad. Wij kijken ook naar de nieuwere wijken (Voorhof, Buitenhof, Tanthof en de TU-wijk) en naar de ruimtes tussen de gebouwen, pleinen, groen. De hele stad en haar inwoners vormen ons terrein.

Commissie Behoud Stadsschoon (CBS)
CBS vraagt aandacht voor drie hoofdpunten.
- Communicatie
De zichtbaarheid van CBS laat, ook naar het oordeel van de commissie, te wensen over. Het is belangrijk na te denken over hoe dat het beste kan. Het lijkt ons goed meer publiciteit te zoeken: pers, Delft op Zondag, bijeenkomsten, excursies, lezingen. De samenwerking met andere commissies binnen de vereniging biedt kansen genoeg.
- Imago, strategie
CBS reageert professioneel en kritisch op gemeente bouwkundige en ruimtelijke plannen.
Dat is mooi, maar de kritiek komt niet altijd even sympathiek over bij de ontvanger, lees de gemeente. CBS is erover in gesprek met de gemeente. Als de gemeente een meer voorspelbare planning zou hanteren en participatie met de inwoners beter organiseert, zal CBS meer erkenning krijgen voor hun goede werk.
- Inhoud
Het Expertise Platform Water wil graag onderdeel worden van Delfia Batavorum. Het bestuur heeft daar voorwaarden aan verbonden passend bij de statuten van de vereniging. Het Platform accepteert die en nu bekeken hoe we elkaar met projecten kunnen ondersteunen. Ze willen graag een bijdrage leveren aan CBS.

Achter de Gevels van Delft (AdGvD)
AdGvD is bekend van de gedegen huizenonderzoeken in de binnenstad. Daar krijgen ze terecht veel waardering voor. Met de aanpassing van de statuten dringt zich de vraag op hoe we meer naar de gehele stad achter de gevels kunnen kijken en daarbij de verschillende culturele achtergronden en de aantrekkelijkheid voor de jongeren kunnen vergroten. Of dat een andere commissie vraagt is ook onderwerp van gesprek. De commissie wil zelf ook graag meer bekendheid krijgen. De commissie AdGvD is van plan een aparte bijeenkomst te organiseren om het eigen werk onder de aandacht van meer Delftenaren te brengen. Samen met de activiteitencommissie kan bekeken worden hoe dat het beste aangepakt kan worden.
Het bestuur steunt hen daar graag bij.

Le Comte Commissie (LCC)
De LCC heeft met de jaarlijkse uitreiking van de Le Comteprijs voor de mooiste stadsverfraaiing over publiciteit niet te klagen. Hierbij mag zeker de ruime aandacht in de Delft op Zondag niet onvermeld blijven. Dit hangt uiteraard nauw samen met de door DopZ georganiseerde publieksprijs. De tot voor kort gehanteerde werkwijze hangt erg af van individuele mensen. Het bestuur heeft een draaiboek ontwikkeld in afstemming met de commissie die de activiteiten voorspelbaar en toegankelijk maken. Het bestuur onderhoudt nauw contact met de LCC, bewaakt het draaiboek en gaat door met de speciale feestelijke avond in mei, waar behalve het historisch jaarboek ook de Le Comteprijs wordt uitgereikt en alle genomineerden in het zonnetje worden gezet.

Lezingen:
Jaarlijks organiseert Delfia Batavorum 5 à 6 lezingen voor haar leden en andere geïnteresseerden. De lezingen zijn altijd gerelateerd aan een Delfts cultuurhistorisch onderwerp.
De lezingencommissie zoekt hierbij naar een mix van onderwerpen en periodes.
Voorheen ging dit redelijk ad hoc. Het bestuur stelt voor om jaarlijks 2 of 3 onderwerpen die regionaal of landelijk spelen aan te wijzen als leidraad voor de activiteiten van Delfia Batavorum. Voor 2023 zijn dit Vermeer, Antonie van Leeuwenhoek en het Slavernijverleden.
De overige lezingen kunnen naar eigen inzicht worden ingevuld. Ook wordt gekeken naar een combinatie van activiteiten, zoals bijv. een lezing en wandeling of excursie over het zelfde onderwerp. De grote uitdaging is het interesseren van “nieuwe” doelgroepen voor de publieksactiviteiten. Daarnaast verdient ook de wat recentere geschiedenis en de geschiedenis van Delft buiten het historische centrum meer aandacht.

Excursies:
Vanuit de commissie wordt nagedacht over de volgende ambities:

1. Feedback inventariseren van deelnemers aan excursies.
2. Ideeën onder de leden inventariseren d.m.v. een enquête.
3. Excursies vaker combineren met lezingen.
4. Samenwerkingsmogelijkheden met Erfgoedhuis Delft en ZH onderzoeken.
5. Activiteiten van andere historische verenigingen monitoren om suggesties op te doen.
6. Vacature laten vervullen door 1 of meer stagiairs.
7. Iets doen met basisscholen, bijvoorbeeld samen met DOK.
8. Samenwerking met de Midden Delfland Vereniging institutionaliseren.
9. Wat mag een excursie kosten (prijs-kwaliteit)?
10. Om deelnemers van alle leeftijden te trekken: wat zijn de beste dagen van de week voor een excursie?

Communicatie
Delfia Batavorum is een actieve vereniging, om niet te zeggen zeer actief. En bij een actieve vereniging horen veel communicatie-uitingen, bij een zeer actieve vereniging dus ook zeer veel.
Zowel intern, op de leden gericht, als extern op de Delftse bevolking.
Veel zaken rond de communicatie van de vereniging gaan goed. Er is een regelmatig contact met de leden via diverse kanalen: de Delf, maar ook een via de mail verstuurde nieuwsbrief, die elk kwartaal uitkomt. Daarnaast worden leden via de mail herinnerd aan activiteiten, die eerder op de website, via Facebook en via Twitter aangekondigd zijn.
Tegelijkertijd neemt het bestuur waar dat we onvoldoende van elkaar weten wat we doen en dat ons bereik bij de inwoners van Delft veel beter kan. Te vaak horen we: als ik dat geweten had.....
Door soms onduidelijke afspraken, niet heldere en/of verkeerd begrepen procedures en, laten we er niet omheen draaien, omdat het veel werk is, zeker voor een vrijwilligersorganisatie. Daarbij komt dat als het verkeerd gaat, onderling snel, te snel, verwijten worden gemaakt een fenomeen dat de bereidheid zich in te zetten niet bevordert, om het zacht uit te drukken.
Procedures kunnen duidelijker en bovendien zou een groep(je) vrijwilligers uit de commissies onder leiding van het verantwoordelijke bestuurslid een redactiecommissie kunnen vormen die de taken over meerdere schouders verdeelt.
De huidige situatie waarin we één webmaster, hoe goed ook, hebben die verantwoordelijk is voor website en sociale media is onwenselijk. Alleen al met het oog op de continuïteit is het wenselijk dat twee mensen zich verantwoordelijk weten voor website en sociale media. De website moet daarbij grondig op haar huidige vorm en uiterlijk worden beoordeeld en, waar nodig, worden vernieuwd. De site kan toegankelijker, frisser, met gebruikmaking van meer middelen, zoals video en audio. En kan vooral gebruiksvriendelijker worden gemaakt. De redactiecommissie houdt weliswaar toezicht op wie wat publiceert op de website (en heeft ook het laatste woord bij verschil van inzicht),  maar dat laat onverlet dat het eenvoudiger moet worden iets op de site te publiceren.
De contacten met lokale media zijn bevredigend en leveren Delfia aardig wat op. Dat geldt niet voor onze communicatie buiten de geijkte paden. Willen wij meer nieuwe doelgroepen bereiken dat dient de communicatie met die groepen directer te worden. Daarvoor zullen we contacten moeten leggen in bijvoorbeeld de wijken en met organisaties die actief zijn op de terreinen waar ook Delfia zich begeeft. Met een redactiecommissie zouden we daarvoor graag binnen afzienbare termijn voorstellen op tafel te leggen.

Financiën
Delfia Batavorum is een financieel gezonde vereniging. Er is een goed eigen vermogen, een reservering voor de grootse viering van een lustrum en een indrukwekkend Delfia Batavorum fonds. Met de laatste verhoging van de contributie is voorzien dat kosten voor het versturen van het jaarboek gedekt kunnen worden voor het geval dit niet meer door het team van bezorgers kan worden gedaan. Het bedrag dat hiermee verwacht werd extra te ontvangen is hoger dan het resultaat van 2022. Dit komt door gestegen kosten van o.a. de Delf, en doordat er minder contributie is ontvangen dan beoogd. Aankomend jaar willen we een aantal organisatorische processen professionaliseren.

Ambitie en voorstellen
• ervan uit te blijven gaan dat het Jaarboek door vrijwilligers kan blijven worden bezorgd.
• na Corona zijn de kosten van het huren van locaties nogal gestegen. Er wordt gekeken naar nauwere samenwerking met Theater de Veste, DOK, de Lutherse Kerk, de Synagoge etc.
• Meer geld te begroten voor de organisatiekosten om e-mail, documentenopslag en verdere digitale organisatieoplossingen te verbeteren. Hierbij zal bij tekort aan vrijwilligers  ondersteuning worden ingekocht.
• Geld op te nemen in de begroting voor verbreding en verjonging van het ledenbestand door verbeteren van digitale uitingen.

Hoe korte termijn:
• Een deel van het eigen vermogen aanspreken.

Lange termijn:
• Afwegen wat onze structurele kosten zijn en hoe we daarvoor voldoende middelen genereren.
• Sponsors en adverteerders werven (wie).
• Leden werven door DB-promotieteam.

Tot slot
We zijn er ons als bestuur van bewust dat we erg veel ambitie hebben, terwijl velen van jullie met wat je bijdraagt al het gevoel hebben soms overvraagd te worden. Tegelijkertijd doe je graag mee voor zover dat gaat.
Als bestuur hebben we niet de verwachting dat jullie er gemakkelijk taken bij kunnen hebben. Dus we denken ook na over hoe we met een goede aanpak de vereniging kunnen laten groeien en daarmee ook mensen kunnen aantrekken die zich voor de vereniging willen gaan inzetten.
Alleen gezamenlijk zullen we het klaarspelen Delfia Batavorum voor te bereiden op een mooie toekomst.    
 

DOK is de openbare bibliotheek van Delft. Wij zijn trots op onze historie, onze stad en wat we daarbinnen samen met vele partners bereiken. Er werken circa 70 enthousiaste collega's samen met 200 betrokken vrijwilligers. DOK werkt vanuit de overtuiging dat iedereen kan groeien.    

Wij zijn nauw verbonden met onze stad; via onze twee vestigingen (Centrum en Voorhof), via zeventien Vindplaatsen (in scholen) en via onze activiteiten bij mensen thuis. We coördineren cultuureducatie voor alle scholen in Delft. DOK Centrum huist in OPEN, een initiatief van DOK en de VAK. OPEN is de informele ontmoetingsplaats van Delft waar taal, cultuur en techniek samenkomen. Of je nu komt om te lezen, muziek te maken, te dansen, te schilderen of lekker te eten: iedereen is welkom!   

KLIK is het cultuur- en taaleducatie programma van DOK waar leerlingen in het primair en voortgezet onderwijs kennis maken met een breed aanbod taal, kunst en cultuur. Het programma is tot stand gekomen door een intensieve samenwerking met culturele instellingen uit de stad en professionele kunstdocenten die de workshops geven. Daardoor is KLIK de educatieve partner voor alle scholen en staan we voor cultuureducatie met kwaliteit.   

KLIK werkt met een vaste kern van culturele partners die vanuit een gemeenschappelijk gedragen thema op inhoud aanbod leveren. De adviseur van KLIK adviseert, ondersteunt en begeleidt partners bij de inhoudelijke ontwikkeling van het aanbod zodat het voldoet aan de landelijke gestelde doelstellingen. 

Deze dienst is interessant voor culturele partners die een professionaliseringsslag willen maken in hun aanbod. We denken graag mee met Delfia Batavorum in haar ambitie de jeugd te bereiken. Je kan bijvoorbeeld denken aan een educatieve activiteit zoals een literaire wandeling met leerlingen.  

Yuri Matteman, directeur – bestuurder
y.matteman@dok.info   
 

Geschiedenis en theater hebben gemeenschappelijk dat ze over verhalen gaan. Onze geschiedenis vertelt ons over ons mens-zijn, en krijgt een diepere betekenis als we die geschiedenis in relatie stellen tot het hier en nu. Door deze verhalen te vertellen, begrijpen wij onszelf en anderen beter. Door de verhalen vanuit een persoonlijk perspectief te vertellen, kunnen wij ons beter verplaatsen in beweegredenen en gedachtes van anderen. Op deze manier creëren we bewustzijn over onszelf en onze geschiedenis, en leren ervan. In het theater kijken we naar een eeuwenoud stuk van Shakespeare, en aanschouwen onszelf. We zien de Trojaanse oorlog in de eeuwenoude Ilias van Homerus, en zien onze huidige wereld hierin gereflecteerd.

Delfia Batavorum stelt zich ten doel om kennis en belangstelling voor de Delftse historie te bevorderen, in de breedste zin des woords. Een groep die ik zelf hierin van belang vind zijn kinderen en jongeren.

Jongeren weten steeds minder over (hun) geschiedenis. Onlangs werd een onderzoek bekend gemaakt waaruit bleek dat Nederlandse jongeren zeer weinig weten over de Holocaust, sommigen weten niet eens van het bestaan, of twijfelen aan de echtheid van deze verschrikkelijke gebeurtenis. Ondanks dat er op uitwerking kanttekeningen bij dit onderzoek werden geplaatst, bleef overeind dat kennis hierover bij deze groep te wensen over laat, en dat is een schokkend feit. Een ander voorbeeld: een deel van de jongeren uit onze stad geeft aan met racisme te maken hebben. Een flink deel geeft aan een gezamenlijke Keti Koti herdenking en viering in Delft van belang en relevant te vinden, en wil meer educatie over de geschiedenis van slavernij in onze stad. Hier zien we overigens dat jongeren vaak beter op de hoogte zijn, soms zelfs beter dan ouderen (zie het filmpje hieronder). Door de verhalen uit die geschiedenis onderzoeken en te vertellen, begrijpen wij meer over patronen in het heden en door de geschiedenis te delen maken we verbinding met, en leren we van, elkaar.

Het theater is niet alleen een plek van verhalen, maar ook van verbeelding. Verbeelding leidt tot empathie en ideeën: zonder verbeelding geen ontwikkeling! Martin Luther King’s wereld-beroemde speech begon niet voor niets met de woorden ‘I have a dream’. We brengen die verbeelding en verhalen in Theater de Veste over het voetlicht door middel van theatervoor-stellingen, debatten, filosofie, muziekconcerten, festivals etc.. Maar het zou mooi zijn als we deze ook steeds meer tot uiting zouden kunnen brengen door vieringen, herdenkingen en andere historische gebeurtenissen met elkaar te delen, van onze stad en ons land. Denk bijvoorbeeld aan de Nationale Dodenherdenking op 4 mei en Keti Koti op 1 juli. We willen deze belangrijke historie met een zo breed mogelijk publiek uit onze stad delen: juist ook met een jong publiek, de generatie van de toekomst.

De kern is: breng geschiedenis dichtbij. Maak het persoonlijk, want dat is het. En breng generaties uit Delft bij elkaar en laat ze van elkaar leren. Zo zouden Delftse jongeren voor de 4 mei-herdenking in contact gebracht kunnen worden met overlevenden of nabestaanden uit onze stad: laat ze hun persoonlijke verhalen horen, en laat de jongeren vervolgens deze verhalen vertellen op het grote podium van Delft. Hoe mooi zou het zijn als dit een nieuwe traditie in Delft wordt? Een herdenkingsdag waarop juist jongeren deze geschiedenis overbrengen. Voor Keti Koti werd in 2022 al de aftrap gegeven door Stichting CanIdream in Theater de Veste. Dit zijn slechts twee mogelijkheden, het zou mijns inziens de moeite waard zijn om hierover verder van gedachten te wisselen. 

• Filmpje over Keti Koti in Delft (door Stichting CanIdream): https://youtu.be/PZvQ6xbjZZ0
• Artikel NOS Journaal: https://nos.nl/artikel/2461149-minister-yesilgoz-geschokt-door-uitkomstenonderzoek- naar- holocaust

Marijtje Pronk, directeur Theater de Veste

Delfia Batavorum in actie met verenigingen en de gehele stad 

Vanuit het speerpunt Delfia Batavorum in actie met verenigingen en de gehele stad zien we aanknopingspunten bij de Stichting Delfts Peil en andere partners die in de stad actief zijn. Dit is een korte schets om gedachten op gang te brengen.In de notendop: Stichting Delfts Peil zorgt voor ontmoeting en maakt kunst en cultuur toegankelijk. Delfts Peil wil door middel van kunst en cultuur positief bijdragen aanmaatschappelijke veranderingen. 

Delft kent een traditie als het gaat om de verbinding tussen cultuur en het sociaal domein. Tijdens het, eerder, gemeentelijke, programma Kunst in de Wijken zijn vanaf 2003 meer dan 125 projecten geïnitieerd in de Delftse wijken. Het gedachtengoed van Kunst in de Wijken is uiteindelijk ondergebracht bij de stichting Delfts Peil vanwege de expertise en het netwerk van de stichting. Kunst in de Wijken sluit naadloos aan de visie van Delfts Peil waarbij we willen bijdragen aan maatschappelijke verandering door het (helpen) organiseren van hoogkwalitatieve maar laagdrempelige cultuuruitingen voor en met bewoners van Delft. 

We werken volgens een ‘Driehoeksmethodiek’ waarbij we altijd samenwerken met een of meer sociale partners en een culturele instelling en/of kunstenaar. Centraal in die ‘driehoek’ staan uiteraard de bewoners. Sociale partners vinden we in een woonzorgcentrum, een school, een instelling voor psychiatrie, vluchtelingenorganisatie, moskee, kerk, noem maar op. Daarnaast maken we een cross-over met een culturele instelling, kunstenaar en bewoners in de vorm van ‘cocreatie’.
Onze methodiek leidt tot prachtige momenten van ontmoeting en verbinding. 

Enkele voorbeelden van projecten en programma’s uit de koker van de Stichting Delfts Peil:Cultuurhuis Delft, Madonnari festival (streetart in combinatie met taalkunst), Stadsarchief de hort op!, Woord & Draad, Open Podium etc.
We hebben ook de Stichting Open Monumentendag overeind gehouden met een nieuw bestuur, projectleider en voor financiën gezorgd. 

Cultuurhuizen in de Buitenhof en Voorhof
We hebben 2 cultuurhuizen opgezet waar een team aan cultuurcoaches en programmamakers rondloopt. Cultuurhuis Delft is in de eerste plaats een plek voor cultuur. Net zoals elk museum, theater of het bibliotheek heeft het Cultuurhuis een culturele én artistieke missie. Cultuurhuis Delft biedt kwalitatief goede culturele ervaringen en producten ‘om de hoek’, 0p twee locaties in de Delftse wijken Buitenhof en Voorhof. Daarmee bevorderen we de zowel actieve als passieve deelname van inwoners in de wijk. https://www.cultuurhuisdelft.nl/ 

Kansen voor Delfia Batavorum
Als het gaat om kansen voor Delfia Batavorum zien we mogelijke aansluiting bij deprogramma’s/projecten geschiedschrijving, oral history en onderwijs.

Wijken
Delfia Batavorum kan haar kennis overbrengen naar bewoners door bijvoorbeeld iets te organiseren (lezing o.i.d.) in de wijk of aan te haken bij projecten en programma’s die nu en in de toekomst door partners in de wijk worden georganiseerd. Delfia Batavorum kan ook op het gebied van oral history verhalen ophalen in de wijk. 

Theater/Cultuur faciliteren
Met het delen van kennis en het inzetten van het netwerk dat Delfia Batavorum heeft zou ze Cultuur in Delft kunnen ondersteunen. Dit is al het geval bij Open Monumentendag maar het zou nog breder kunnen door bijvoorbeeld aan te haken bij het Delft Fringe festival dat op 30 locaties in de Delftse (binnen)stad wordt georganiseerd. 

Verhalen van nieuwe Delftenaren ophalen
Delfia Batavorum kan aanhaken bij projecten waar verhalen van Delftenaren worden opgehaald zoals de Delftse Blik van Museum Prinsenhof of via Canidream van waaruit Keti Koti een plaats krijgt. (past bij het project Oral history en geschiedschrijving van Delfia Batavorum) 

In onze projecten van de Stichting Delfts Peil is het ophalen van verhalen vaak een belangrijk onderdeel. Zoals in het project Woord & Draad dat nu loopt. Dit project is heel gelaagd: via textiel halen we verhalen op en maken ook een Kleed van Delft onder leiding van kunstenaar Bart Gorter. Dit kleed wordt door Delftenaren gemaakt in de traditie zoals we al eerder hebben gedaan met de Jurk van Delft en de Delftse Kleden die zijn opgenomen in de collectie van Museum Prinsenhof Delft. 
 

Achter de gevels van Delft is een prachtig zoekproces over de historie van oude Delftse woonhuizen. Ik kan me voorstellen dat de mensen die hieraan mee hebben gewerkt en nog steeds aan mee werken vooral in heel oude geschiedenis geïnteresseerd zijn. Daarover is natuurlijk veel in de archieven te vinden. Maar zou het niet aardig zijn als binnen Delfia Batavorum ook aandacht is voor iets minder oude geschiedenissen?

Sinds de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw kwam een nieuwe lichting Delftenaren naar de stad, onder andere uit voormalig Nederlands-Indië en Nederlands Nieuw-Guinea. Nieuwe inwoners die allerlei nieuwe verhalen en culturen in de stad brachten. In 1963 stond in bijna alle Nederlandse kranten dat de Papoealeiders Jouwe en Kaisiëpo Delftenaren zouden worden.
De kinderrijke Kaisiëpo familie bewoonde vanaf 1963 Phoenixstraat 46 en Vlamingstraat 22. Deze adressen zijn helaas niet terug te vinden bij ADGVD. Het huis aan de Phoenixstraat, een voormalige predikantswoning, brandde in 1966 af, waarna de familie verhuisde naar de Vlamingstraat.
De andere Papoealeider, Nicolaas Jouwe, kreeg een huis in de Poptahof, een wijk die volledig ontbreekt bij ADGVD. Niet oud genoeg? Niks interessants over te vertellen? Dat lijkt me sterk. Wat de Papoealeiders betreft: landgenoten vanuit de hele wereld kwamen op deze adressen langs om met hun leiders te spreken.
Er gebeurde achter de gevels genoeg. Dat dacht ook de BVD die de Delftenaren Jouwe en ook Kaisiëpo tientallen jaren nauwlettend in de gaten hield, zo blijkt uit de onlangs in het Nationaal Archief vrijgegeven dossiers van de geheime dienst.

De Poptahof was (en is) overigens een interessante wijk; een witte middenklasse wijk in de jaren zestig, met enkele gezinnen uit de voormalige koloniën in de Oost. 'Een Delftse buurt vol idealen' volgens Ingrid van der Vlis, waar in de jaren zestig de eerste gastarbeiders neerstreken. Begin jaren negentig woonden er meer dan honderd nationaliteiten. De Delftse Moe’sTuin (opgezet door een Papoeavrouw) ontstond er.
Is de tweede helft van de vorige eeuw -en wat toen gebouwd is- niet lang geleden genoeg om interessant bevonden te worden door een historische vereniging? Dat zou jammer zijn. 

Nico Jouwe 
 

Bijlage 7 – Inbreng Jan Paul Peters