Delfia Batavorum logo

Een andere kijk op Vermeer: de Astronoom en het Meisje met de parel onder de loep

Lezingen door Arjen Dijkstra en Abbie Vandivere - donderdag 20 juni 2019 

De Astronoom van Johannes Vermeer is één van de bekendste schilderijen uit de zeventiende eeuw. Het functioneert tegenwoordig als een symbool van zeventiende-eeuwse wetenschap. De man, druk in de weer met een hemelglobe, kijkt op uit een boek. Vermeer lijkt hier de astronoom te vangen, op het moment dat hij tot een belangrijk inzicht is gekomen.

Maar klopt dat wel? Wat ligt er op de tafel? Wat weten we van de instrumenten die deze man gebruikt? Wat weten we over het gebruik van die instrumenten? En zijn ze wellicht ook beschikbaar? Er blijkt er heel veel over dit portret te zeggen, veel meer dan op het eerste oog lijkt. Arjen Dijkstra noemt hem “De Franeker wiskundige van Johannes Vermeer” en vertelt ons vanavond waarom.

Begin 2018 vond er in het Mauritshuis een diepgaand onderzoek plaats naar het Meisje met de parel  van Johannes Vermeer: ‘Het Meisje in de schijnwerper’. Het beroemdste schilderij van het museum werd voor het laatst onderzocht in 1994, tijdens de toenmalige restauratie. Hoewel een nieuwe behandeling voorlopig niet nodig is, zijn de onderzoekstechnieken de afgelopen 25 jaar enorm ontwikkeld. Het Mauritshuis hoopt meer te weten te komen over de manier waarop Vermeer het Meisje met de parel schilderde en de materialen die hij gebruikte. Het onderzoek, waarbij gebruik werd gemaakt van de nieuwste technieken, werd gedurende twee weken voor de ogen van het publiek uitgevoerd in het Mauritshuis.

Het Meisje met de parel spreekt als schilderij enorm tot de verbeelding: haar blik, Vermeers kleurgebruik en de uitmuntende manier waarop hij in het werk heeft gespeeld met licht. Ook wetenschappers zijn enorm gefascineerd door het kunstwerk, eens te meer omdat er nog veel vragen onbeantwoord zijn. De belangrijkste zijn: hoe schilderde Vermeer dit iconische kunstwerk en welke materialen gebruikte hij daarvoor? Met de nieuwste technieken is opnieuw gekeken naar aspecten als doek, penseelvoering, pigmenten en andere materialen die hij gebruikte voor dit wereldberoemde schilderij. Tijdens de lezing zal Abbie Vandivere alles vertellen over het Meisje met de parel, de techniek van Vermeer en het onderzoek.

 

Arjen Dijkstra studeerde geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen en promoveerde aan de Universiteit Twente op een onderzoek naar de beoefening van de wiskunde in de zeventiende eeuw. Tegenwoordig is hij directeur van het Universiteitsmuseum Groningen.

 

Abbie Vandivere is restaurator schilderijen bij het Mauritshuis en docent Technische Kunstgeschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Zij geeft leiding aan het onderzoeksproject ‘Het meisje in de schijnwerper’, een initiatief van het Mauritshuis dat wordt uitgevoerd door internationaal erkende specialisten in het kader van het Netherlands Institute for Conservation, Art and Science (NICAS). 

  

  • Datum: donderdag 20 juni 2019
  • Aanvang lezing: 20:00 uur
  • Locatie: Van de Mandelezaal, ingang Oude Delft
  • Aanmelding niet nodig
  • Toegang: leden Delfia Batavorum gratis, niet-leden € 5,-